نوجوان گوشه گیر مشکلی است که در بسیاری از خانواده‌ها دیده می‌شود. احتمالاً در این شرایط شما می‌بینید که فرزندتان تمایلی برای حضور در جمع ندارد؛ و ترجیح می‌دهد بیشتر اوقات تنها باشد. اما حتماً به این موضوع فکر کرده‌اید که این روش زندگی نمی‌تواند درست باشد. اگر شما جلوی این شرایط را نگیرید احتمال دارد گوشه گیری فرزندتان تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. به‌علاوه گوشه گیری نوجوان باعث می‌شود که او از بسیاری از چیزهایی که باید از اجتماع و همسالانش یاد بگیرد محروم باشد. و این می‌تواند مشکلات آینده او را چندین برابر کند. پس مهم‌ترین کار این است که برای این شرایط چاره‌ای پیدا کنید. یکی از بهترین راهکارها برای درمان نوجوان گوشه گیر دریافت خدمات مشاوره نوجوان است.
فهرست مطالب
- نوجوان گوشه گیر
- نشانه های نوجوان گوشه گیر
- علت گوشه گیری نوجوان | نوجوان گوشه گیر
- 1- اعتمادبه‌نفس پایین
- 2- گوشه گیری نوجوان | الگوهای تربیتی نادرست
- 3- مشکلات جسمانی و ظاهری
- 4- گوشه گیری نوجوان | شرایط نامطلوب زندگی
- پیامدهای ناشی از رفتارهای نوجوان گوشه گیر
- راهکارهای درمان گوشه گیری و انزواطلبی نوجوانان
- تقویت مهارت‌های اجتماعی
- تشویق آنها به انجام کارهای داوطلبانه
- جایگزین کردن افکار ناکارآمد
- مرور توانمندی‌ها و افزایش اعتمادبه‌نفس
- نوجوان را با دیگران مقایسه نکنید
- دادن عشق بی قید و شرط به آنها
- نوجوان گوشه گیر و اهمیت مشاوره
- سخن پایانی
برای دریافت مشاوره در زمینه نوجوان گوشه گیر می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
نوجوان گوشه گیر
ما در نوجوانی نیز مانند هر دوره سنی دیگر به ارتباط با دیگران نیاز داریم. بااین‌حال بعضی اوقات پیش می‌آید که والدین یا معلمان با نوجوانی مواجه می‌شوند که گوشه گیر است؛ و دوست ندارد با دیگران ارتباطی برقرار کند. گوشه گیری نوجوان همان‌طور که از نام آن مشخص است به این معناست که فرد دوست دارد همیشه تنها باشد. او معمولاً وارد جمع نمی‌شود؛ و اگر مجبور باشد این کار را انجام دهد اضطراب و ناراحتی بسیاری را تجربه می‌کند.
نکته دیگر راجع به نوجوان گوشه گیر این است که اگر زندگینامه‌اش را بررسی کنید، خواهید دید که از کودکی هم ترجیح می‌داده تنها باشد. بااین‌حال هستند نوجوانانی که تا پیش از رسیدن به این دوران هیچ مشکلی نداشته‌اند. و اضطراب‌های نوجوانی باعث شروع این مشکل در آنها شده است. برای درک این مساله حتما مقاله فشار روانی نوجوان را بخوانید.
نشانه های نوجوان گوشه گیر
از جمله علائم و خصوصیات نوجوان گوشه گیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اجتناب از معاشرت
- بدبینی نسبت به روابط
- اجتناب از صمیمیت
- اعتمادبه‌نفس پایین
- تعداد کم دوستان
- عدم مشارکت در فعالیت‌های گروهی
- عدم تمایل به حضور در مهمانی و دورهمی‌ها
- داشتن احساس منفی نسبت به روابط اجتماعی
برای تفکیک این مساله حتما مقاله ویژگی های نوجوان را بخوانید.
علت گوشه گیری نوجوان | نوجوان گوشه گیر
تا حدی گوشه گیری در نوجوانان طبیعی بوده و این اقتضای سن آنهاست. اما در این مورد دلایل دیگری نیز وجود دارد که نباید نسبت به آنها بی اهمیت بود. برخی از دلایل دیگری که منجر به بروز رفتارهای نوجوان گوشه گیر می‌شود و یا آنها تشدید می‌کند؛ شامل موارد زیر می‌باشند.
1- اعتمادبه‌نفس پایین
اصلی‌ترین دلیل برای نوجوان گوشه گیر فقدان اعتمادبه‌نفس است. لازمه برقراری ارتباط با دیگران، باور شما به خودتان به عنوان فردی باارزش و صاحب توانایی است. در غیر این صورت ما شهامت اینکه با دیگران وارد صحبت بشویم را در خود پیدا نمی‌کنیم. به همین خاطر اگر نوجوان گوشه گیر به هر دلیلی اعتمادبه‌نفس خود را از دست داده باشد، از واردشدن به جمع خودداری می‌کند.
2- گوشه گیری نوجوان | الگوهای تربیتی نادرست
یکی از جدی‌ترین مسائلی که اعتمادبه‌نفس نوجوان را از بین می‌برد شیوه برخورد و تربیت والدین است. پدر و مادرهای مستبدی که به فرزندشان اجازه صحبت و نظردهی نمی‌دهند، مشکلات بسیاری را برای آنها ایجاد خواهند کرد. این نوجوانان به‌تدریج اعتمادبه‌نفس و توانایی صحبت‌کردن در جمع را از دست می‌دهند. و به همین خاطر ترجیح می‌دهند تنها باشند.
3- مشکلات جسمانی و ظاهری
نوجوان گوشه گیر شما شاید به دلیل مشکلات ظاهری وارد جمع نمی‌شود. نوجوانی دوره سنی است که همه ما بیش از هر چیز دیگر روی ظاهرمان توجه داریم. این موضوع به خاطر آن است که ما تصور می‌کنیم در کانون توجه قرار داریم و همه به ظاهر ما نگاه می‌کنند. به همین خاطر اگر نقص یا ویژگی نامطلوبی در ظاهر نوجوان وجود داشته باشد او از قرارگرفتن در جمع خجالت خواهد کشید.
4- گوشه گیری نوجوان | شرایط نامطلوب زندگی
مشکلاتی مانند جدایی والدین، فقر یا هر شرایط خاص دیگر از جمله مسائلی هستند که می‌توانند باعث گوشه‌گیری نوجوان شوند. در این شرایط نوجوان گوشه گیر احساس می‌کند که با دیگران متفاوت است و مشکلات جدی در زندگی‌اش وجود دارد. به همین خاطر تمایلی به حضور در جمع دیگران در خودش نمی‌بیند.
برخی دیگر از دلایلی که می‌توان آنها را با رفتارهای نوجوان گوشه گیر مرتبط دانست؛ شامل موارد زیر هستند.
- استفاده بیش از حد از بازی های کامپیوتری و شبکه های اجتماعی
- تغییر محل زندگی
- ضعیف بودن در مهارت های ارتباطی
- ابتلا به اختلالات اضطرابی
- ابتلا به مشکلات روانی
پیامدهای ناشی از رفتارهای نوجوان گوشه گیر
فراموش نکنید که گوشه گیری نوجوانان ، پیامدهایی نیز دارد. به همین دلیل است که نباید از کنار این موضوع به راحتی گذشت. چرا که با گوشه گیر شدن نوجوان احتمال بروز رفتارهای پرخطر دیگر نیز افزایش خواهد یافت. برخی از این عوارض شامل موارد زیر هستند.
◀بالا رفتن میزان کورتیزول در بدن آنها که احتمال ابتلا به بیماری های جسمانی را بسیار بیشتر می‌کند
◀اختلال در خواب و اشتهای نوجوانان
◀ابتلا به بیماری هایی مثل فشارخون و اضافه وزن
◀بیشتر شدن احتمال خودکشی
◀افزایش احتمال مصرف مواد مخدر و الکل
◀مبتلا شدن به اختلالاتی مثل اضطراب و افسردگی
◀کم شدن احساس رضایت از زندگی و ناامیدی
راهکارهای درمان گوشه گیری و انزواطلبی نوجوانان
با اینکه نباید در مورد گوشه گیری نوجوان فشار زیادی به آنها وارد کرده و تلاش نمود تا یک فرد درونگرا تبدیل به یک آدم برونگرا کرد. اما با استفاده از روش هایی می‌توانیم از بروز پیامدهای ناشی گوشه گیری در نوجوانان جلوگیری کنیم و از طرفی در فرایند اجتماعی شدن نیز در کنار آنها باشیم. در این قسمت به توضیح برخی از این راهکارها خواهیم پرداخت.
تقویت مهارت‌های اجتماعی
یکی از مهم‌ترین دلایل برای اینکه فرزند شما از جمع دوری می‌کند این است که مهارت‌های اجتماعی ضعیفی دارد. در حقیقت آنها نمی‌دانند چه زمانی باید صحبت کنند، چه زمانی سکوت کنند و یا اصلاً یک ارتباط را چطور شروع کنند. به همین خاطر بهترین راه برای درمان این شرایط نیز این است که شما این مهارت‌ها را به فرزندتان آموزش دهید. شما می‌توانید برای رسیدن به این هدف از یک مشاور متخصص کمک بگیرید.
تشویق آنها به انجام کارهای داوطلبانه
از آنجایی که یکی از دلایل اصلی رفتارهای نوجوان گوشه گر این است که اعتماد به نفس کافی ندارد و یا نمی‌تواند دوست پیدا کند؛ انجام کارهای داوطلبانه می‌تواند این فرصت را در اختیار آنان قرار دهد. در انجام چنین کارهایی که معمولا هم به صورت محلی برگزار می‌شوند؛ نوجوانان می‌توانند با کمک کردن به دیگران احساس مفید بودن کرده و از طرفی با نوجوانان دیگری نیز آشنا شوند.
جایگزین کردن افکار ناکارآمد
همان‌طور که گفتیم یکی از دلایل گوشه گیری نوجوانان افکار منفی است که نسبت به خودشان دارند. اینکه به‌اندازه کافی خوب، زیبا یا ثروتمند نیستند از جمله این افکار هستند. به همین خاطر مشاورین توصیه می‌کنند که یکی از بهترین راهکارها برای بهتر کردن شرایط نوجوان گوشه گیر این است که به او کمک کنید تا افکار منفی را در ذهن خود از بین ببرد. برای این کار به نوجوان کمک کنید تا ابتدا افکار منفی خود را شناسایی کند و بعد با کمک خودش برای برطرف‌کردن شرایط راه حلی پیدا کنید.
مرور توانمندی‌ها و افزایش اعتمادبه‌نفس
یکی از علل رایج رفتارهای نوجوان گوشه‌گیر اعتمادبه‌نفس پایین و شناخت ناکافی از توانمندی‌های خود است. پس برای برطرف‌کردن این مشکل می‌توانیم توانایی‌های نوجوان را به او نشان بدهیم. هرچقدر فرزند شما توانایی‌های خود را بیشتر قبول داشته باشد اعتمادبه‌نفسش نیز بیشتر شده و بهتر می‌تواند در محیط‌های اجتماعی شرکت کند.
برای کمک هر چه بیشتر به فرزندتان حتما مقاله شکل گیری هویت در نوجوان را بخوانید.
نوجوان را با دیگران مقایسه نکنید
یکی از ویژگی‌ها و رفتارهای رایج والدین مقایسه فرزندشان با دیگران است. یادتان باشد مقایسه نکردن نوجوانان با همسالانشان می‌تواند یک راهکار مطلوب برای درمان گوشه گیری نوجوانان باشد. اکثر والدین احساس می‌کنند که اگر فرزندشان را با دیگران مقایسه کنند باعث ایجاد انگیزه بیشتر در فرزندشان می‌شوند. اما انجام این کار هیچ نتیجه مطلوبی ندارد و ناخواسته زمینه را برای بسیاری از اختلالات رفتاری و شناختی نوجوان فراهم می‌کند. والدین بهتر است به‌جای مقایسه کردن فرزندشان با دیگران با آنها گفت‌وگو کنند و شرایط آنها را درک کنند.
دادن عشق بی قید و شرط به آنها
نوجوانان نباید این موضوع را از یاد ببرند که حتی با وجود گوشه گیری، شما آنها را دوست دارید و از آنها حمایت خواهید کرد. در واقع باید به آنها عشق بدون قید و شرط بدهید. نه اینکه بگویی اگر گوشه گیر نباشی؛ تو را بیشتر دوست خواهم داشت.
نوجوان گوشه گیر و اهمیت مشاوره
یکی از بهترین راهکارها برای درمان گوشه گیری نوجوان کمک‌گرفتن از مشاور متخصص است. گاهی اوقات گوشه‌گیری می‌تواند نشانه بیماری‌های روحی باشد. گاهی اوقات نیز فرزند شما واقعاً مهارت‌های لازم برای ارتباط اجتماعی یا دور ریختن افکار منفی را ندارد. به همین خاطر بهتر است در این شرایط با یک مشاور صحبت کنید. مشاورین دلیل و ریشه این مشکل را پیدا کرده و سپس به فرزند شما برای درمان آن کمک می‌کنند.
سخن پایانی
نوجوانان در این دوران احساساتی را تجربه می‌کنند که حتی خودشان هم شاید از آنها راضی نبوده و دنبال راهی برای خلاصی از آن باشند. آنها سرشار از انرژی و ذوق بوده و همواره دوست دارند تا با افراد بیشتری معاشرت کنند. اما گوشه گیری مانع آنها شده و مشکلات دیگری نیز برایشان ایجاد می‌کند. از این رو بهتر است والدین به موقع در این زمینه اقدام کرده و حتما از یک مشاور نیز کمک بگیرند.
برای دریافت مشاوره در زمینه نوجوان گوشه گیر می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
آیا گوشه گیری در دوران نوجوانی نوعی اختلال شخصیت است؟
گوشه گیری صرفاً یک علامت با علل مختلف است و به‌عنوان یک ویژگی شخصیتی در نظر گرفته می‌شود. آن چیزی که اهمیت دارد شدت گوشه‌گیری و علل ایجادکننده آن است؛ بنابراین به طور پیش‌فرض نمی‌توان گفت هرکسی که گوشه‌گیر است اختلال شخصیت دارد. بلکه گوشه گیری صرفاً یک ویژگی شخصیتی است.
منبع: نوجوان گوشه گیر
اثرات آسیب های اجتماعی نوجوانی