گشتالت درمانی یکی از انواع روشهای درمانی در روانشناسی است. این روش از دل روانکاوی و توسط کسانی ایجاد شد که در این زمینه تحصیل کرده بودند. بااینحال خیلی زود توانست جای خود را در میان روشهای درمانی دیگر باز کند. گشتالت درمانی سعی میکند انسان را بهعنوان یک کل منسجم در نظر بگیرد. برخلاف روانکاوی بیش از هر چیز به تمرکز بر لحظه حال دقت دارد. در این مطلب سعی میکنیم تا راجع به گشتالت درمانی اطلاعات مفیدی ارائه کنیم. اگر احساس میکنید این روش میتواند برای شما جذاب باشد یا میتوانید از آن در زندگی خود استفاده کنید بهتر است راجع به این موضوع با مشاوری متخصص مشورت کنید. برای دریافت مشاوره فردی کلیک کنید
برای دریافت مشاوره در زمینه گشتالت درمانی میتوانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
منبع: گشتالت درمانی برای کدام بیماران مفید است؟
گشتالت درمانی از کجا شروع شد؟
روانشناسان در گذشته تا حد زیادی تحتتأثیر علم شیمی قرار داشتند. آنها معتقد بودند شیمیدانها میتوانند با تجزیه مواد به ذرات تشکیلدهنده آن شناخت بهتری از هر ماده پیدا کنند. پس روانشناسان نیز میتوانند با تجزیه رفتار انسان به اجزا کوچکتر و شناخت هرکدام از آنها به درک درستتری از انسان دست پیدا کنند. به همین خاطر روانشناسی برای سالهای سال به سمت تجزیه رفتارهای آدمی و همینطور فعالیتهای مغزی حرکت کرد. تا اینکه رویکرد گشتالتی روی کار آمد. بهطورکلی گشتالت یک اصطلاح آلمانی و به معنای کل است. این رویکرد اعتقاد دارد که همه چیز و بهخصوص انسان را میبایست بهصورت یک کل منسجم در نظر گرفت. زیرا کل چیزی فراتر از مجموع اجزای آن است.
به طور مثال به یک رفتار ساده مثل خندیدن در خودتان دقت کنید. متوجه این موضوع خواهید شد که اگر قرار باشد خندیدن را بهعنوان مجموعهای از فعالیتهای عصبی و هورمونی در نظر بگیریم چیزی از آن نمیفهمیم. اما اگر به کل ماجرا یعنی شرایط روحی و افکار شما، موقعیتی که در آن قرار دارید و همینطور فعالیتهای عصبی و هورمونی در کنار هم نگاه کنیم بهتر میتوانیم معنای خندیدن را درک کنیم.
فردی که گشتالت درمانی را گشتالت درمانی را گسترش داد؟
گشتالت درمانی بعد از اینکه به عنوان یک روش درمانی جداگانه به رسمیت شناخته شد، توسط فریتز پرلز و همسرش گشترش یافته و به شکل جامع تری مورد استفاده قرار گرفت. این دو نفر هردو در روانکاوی سنتی آموزش دیده اما به دلیل اینکه از نظریه ها و روش های فرویدی ناراضی بودند، دست به اینکار زدند.
اهداف درمان گشتالتی
گشتالت درمانی دارای اهداف مشخصی است که آشنایی با آنها میتواند بیشتر افراد را برای ادامه درمان ترغیب نماید. در این قسمت به توضیح این اهداف پرداخته ایم.
افزایش آگاهی نسبت به خود
یکی از اهداف گشتالت درمانی این است که فرد آگاهی بالاتری نسبت به خودش داشته باشد. در واقع در این روش تلاش میشود تا شما با بدن و ابعاد مختلف خودتان آشتی کنید. احساسات متضاد و باورهای مختلفی که دارید را ببینید و تمرکز خود را افزایش بدهید.
برعهده گرفتن مسئولیتها
یکی از نکاتی که در گشتالت درمانی اهمیت بسیار بالایی دارد این است که هر فرد بپذیرد خودش تنها مسئول اتفاقاتی است که در طول زندگی برای او افتاده یا دارد میافتد. هنگامی که متوجه این موضوع بشوید انتظاراتتان از دیگران و همینطور خشم و ناراحتی که احتمالاً تجربه میکنید کمتر میشود. به همین خاطر این شرایط میتواند تأثیر مطلوبی روی آرامش روانی شما داشته باشد.
رشد و پیشرفت
گشتالت درمانی به فرد کمک میکند تا تواناییهای خودش را بالا ببرد. این کار باعث میشود آنها به نسخه بهتری از خودشان تبدیل بشوند. در حقیقت این روش درمان به فرد کمک میکند استعدادهای خود را شناسایی کرده و برای شکوفا کردن آنها تلاش کند.
گشتالت درمانی برای چه بیماریهایی مفید است؟
بهطورکلی گشتالت درمانی برای کسانی که میخواهند شرایط زندگی خود را بهتر کنند میتواند مفید باشد. این رویکرد به شما کمک خواهد کرد تا خودآگاهی و مسئولیتپذیری بیشتری در زندگی داشته باشید و این میتواند به همه ما برای داشتن زندگی بهتر کمک کند. اما علاوه بر این کسانی که درگیر مشکلاتی مثل عزتنفس پایین، اضطراب و افسردگی هستند میتوانند از این رویکرد استفاده کنند.
مفاهیم اصلی گشتالت درمانی
مفاهیمی که در گشتالت درمانی نیز مورد تمرکز قرار گرفته و بررسی میشوند، نیز شامل موارد زیر میشوند.
انطباق
این مفهوم به فرایندی اشاره دارد که باعث میشود هرکدام از ما محدودیتهایی که در زندگی داریم را بشناسیم و با آنها کنار بیاییم.
درونفکنی
وقتی شما بدون قیدوشرط دیدگاههای دیگران را میپذیرید و ارزشهای آنها را درونی میکنید به این کار درونفکنی گفته میشود. طبیعتاً کسانی که بیشتر از درونفکنی استفاده میکنند شخصیتهای تقلیدکنندهای هستند و نمیتوانند خود را ارتقا بدهند.
فرافکنی
فرافکنی دقیقاً معنایی مخالف با درونفکنی دارد. در این روش فرد بخشهایی از وجود خودش را که از آنها شناختی ندارد و یا آنها را سرکوب کرده است به محیط بیرون از خود نسبت میدهد. برای مثال بهجای اینکه بپذیرد نسبت به دیگران خشم دارد معتقد است که دیگران پرخاشگرانه با او برخورد میکنند.
خودآگاهی
یکی دیگر از مفاهیمی که در گشتالت درمانی مورد بررسی قرار میگیرد، خودآگاهی است. افراد به این دلیل از احساسات بدنی و شناخت خود آگاه نیستند که به اندازه خودشناسی ندارند. در واقع یکی از ملزومات گشتالت درمانی خودآگاهی است که افراد باید به مرور زمان و با انجام تمریناتی به آن دست یابند.
مهمترین تمرینات گشتالت درمانی
برخلاف آنچه که تصور میشود، در گشتالت درمانی نیز به افراد تمریناتی داده میشود و یا حتی در خود جلسه درمانی نیز این تمرینات مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از افراد در فرایند درمانی خود بیشتر مایل هستند که تمریناتی را انجام دهند، این رویکرد درمانی میتواند برایشان مناسب باشد.
تکنیک صندلی خالی
در این روش مراجع تشویق میشود با شخصی که با او مشکل دارد صحبت کند. حتی گاهی اوقات این مشکلات با بخشی از وجود خود فرد اتفاق افتاده است. اما الزاماً این فرد دیگر، کسی نیست که بدی را در حق مراجع انجام داده باشد. گاهی اوقات فرد یا بخش ضعیفی از وجود خود شخص است که نیاز به مراقبت دارد.
ابتدا دو صندلی روبهروی هم قرار داده میشوند و مراجع روی یکی از این صندلیها مینشیند. مراجع تصور میکند که طرف مقابل روی صندلی دیگر نشسته است و شروع به صحبت با او میکند. این گفتوگو میبایست با جملاتی به زمان حال اتفاق بیافتد. یکی از اهداف این روش تخلیه هیجانی و احساس آرامش و سبکی است. بهعلاوه با انجام این گفتوگوها بیمار میتواند بخشهایی از تعارضاتی که او را آزار میدهند را حل کند.
دقت در استفاده از کلمات
همانطور که گفتیم یکی از اهداف روش گشتالت ایجاد مسئولیتپذیری است. به همین خاطر درمانگر تلاش میکند تا در طول جلسه اشتباهات گفتاری مراجع را تصحیح کند. مراجعین باید در تمام صحبتهای خود از کلماتی استفاده کنند که نشاندهنده مسئولیت خودشان باشد. برای مثال بهجای اینکه بگوید (این رفتار مادرم باعث آسیبدیدن من شد) باید گفته شود (من از رفتار مادرم آسیب دیدم زیرا احساس بیپناهی کردم).
کشف محل احساسات
در طول جلسه و زمانی که مراجع راجع به احساسات خود صحبت میکند ممکن است درمانگر از او بخواهد که نشان دهد احساسات خود را در کدام اندام احساس میکند. برای مثال شما ممکن است اضطراب را بهصورت ضربان قلب یا دلشوره احساس کنید. یا ممکن است سردرگمی را در سرتان احساس کنید. این پرسشها به شما کمک میکند آگاهی بیشتری نسبت به خود و احساساتتان پیدا کنید.
زبان بدن
در طول جلسه گشتالت درمانی توجه کردن به زبان بدن افراد از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی درمانگر گاهی در این مورد از مراجع نیز سوالاتی را میپرسد. برای مثال از او میپرسد که چرا دستت را روی سینه ات گذاشتی؟
اغراق کردن
اغراق کردن به معنی انجام یک رفتار و یا بیان کردن حرفی به صورت مکرر در طول جلسات درمان است که مراجع را بیشتر متوجه احساسات و حالات درونی اش کند.
دو صندلی
این روش نیز در گشتالت درمانی مشابه با تکنیک صندلی خالی است. چرا که فرد باید تصور کند که روی صندلی بغلی او فردی نشسته است و باید با او مکالمه کند. حتی گاهی درمانگر از مراجع میخواهد که بین دو صندلی جابجا شود. اینکار در اکتشاف بسیاری از مسائل به افراد کمک خواهد کرد.
مواجهه و تقابل
مواجهه در ابتدا بسیار در گشتالت درمانی مورد استفاده قرار میگرفت، اما امروزه کمتر شاهد به کارگیری آن هستیم. برخی از افراد این روش را بیش از حد تهاجمی دانسته و به همین دلیل از آن انتقاد میکنند. در واقع در این روش افراد را در شرایطی قرار میدهند که با مشکل خود به صورت مستقیم روبرو شده و احساساتی را تجربه نمایند.
مزایای استفاده از گشتالت درمانی
هر رویکرد درمانی مزایای برای افراد دارد که اگر بتوانند پروتکل درمانی خود را کامل کرده و یا به آن پایبند باشند، میتوانند از مزایای آن نیز بهره گیرند. برخی از این فواید، شامل موارد زیر میشوند.
- افزایش احساس خودکنترلی در افراد
- آگاه شدن بیشتر افراد نسبت به نیازهای خود
- نظارت بیشتر بر احساسات و تنظیم آنها
- بالارفتن درک عاطفی
- همدلی کردن با دیگران
- راحت تر شدن تصمیم گیری برای افراد
- بیشتر شدن عزت نفس
- بالا رفتن ذهن آگاهی در افراد
- بهتر شدن مهارت های ارتباطی
نکاتی که باید در گشتالت درمانی به آنها توجه داشت
در مورد آغاز فرایند گشتالت درمانی و ادامه آن نیز نکاتی وجود دارد، که بهتر از قبل شروع آن از آنها مطلع باشید.
????اگر نیاز دارید که گذشته خود را بارها مرور کنید، این روش مناسب شما نیست.
????گاهی استفاده از زبان بدن باعث میشود تا افراد حالت تدافعی گرفته، ناراحت و یا آسیب پذیر شوند.
????اگر دوست ندارید از اتفاقاتی که در حال تجربه آنها هستید، باخبر شوید نیز این روش برای شما مناسب نمیباشد.
????در این روش درمانی، درمانگران میتوانند از روش های خلاقانه ای استفاده نمایند به همین دلیل باید برای این موضوع خودرا آماده کنید.
میزان تاثیر گشتالت درمانی
باید به این موضوع توجه داشته باشید که استفاده از این روش برای طولانی مدت اثربخش نیست. در واقع شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد این روش درمانی برای طولانی مدت میتواند موثر باشد. اما در طی تحقیقات گسترده ای، اثر این روش درمانی مورد ارزیابی قرار گرفته و مشخص گردید که برای طیف وسیعی از افراد و در شرایط مختلفی میتواند موثر باشد.
گشتالت درمانی و اهمیت مشاوره
اگرچه گشتالت درمانی میتواند برای بسیاری از افراد مفید باشد بااینحال همیشه این نکته را بهخاطر داشته باشید که تشخیص نوع درمان به عهده متخصص است. گاهی اوقات و باتوجهبه شرایط شما بعضی از درمانها مناسب نیستند. یا ممکن است درمانگر تشخیص بدهد که بهتر است از ترکیب چند روش درمانی استفاده کند. به همین خاطر اگر میخواهید از گشتالت درمانی استفاده کنید بهتر است راجع به این موضوع از یک روانشناس متخصص کمک بگیرید تا مطمئن شوید که این درمان بهترین گزینه برای شما است. برای آشنایی بیشتر با سایر روش های روان درمانی کلیک کنید.
سخن پایانی
به طور کلی روشها و رویکردهای مختلفی وجود دارد که در طول درمان میتوان از آنها استفاده نمود. اما استفاده از هریک از آنها شرایط خاصی داشته و متخصصین باید در مورد آن تصمیم گیری نمایند. از این رو بهتر است در ابتدای فرایند درمان در مورد هریک از روش ها به طور کامل تحقیق کرده و در مرحله بعدی با کمک روانشناس روش مناسب را انتخاب نمود.
برای دریافت مشاوره در زمینه گشتالت درمانی میتوانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.
سؤالات متداول
گشتالت درمانی چیست؟
یکی از شیوههای درمان است که به شما کمک میکند زندگی در لحظه را تجربه کنید، مسئولیت زندگی خود را برعهده بگیرید و همینطور برای رسیدن به اهدافتان پیشرفت کنید. در حقیقت این روش درمانی به شما کمک میکند تا شرایط بهتری برای زندگی خودتان فراهم کنید.
گشتالت درمانی برای چه افرادی مناسب است؟
این روش برای بیماران افسرده، اضطرابی و همه کسانی که میخواهند زندگی بهتری را تجربه کنند مفید خواهد بود.